Monday 28 November 2016

නිශ්ශබ්ද ව්‍යවස්ථාවේ මූලිකාංග බලමු ද?


ව්‍යවස්ථාව සඳහා වූ සාකච්ඡාවේ පක්ෂ විපක්ෂ නියෝජිත පිරිස

නිදහසින් පසුව මෙරට තුළ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා දෙකක් ක්‍රියාවට නැගුණේය. ඒ 1972 හා 1978 වශයෙනි. දැනට අප පාලනය වන්නේ 1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙනි. කෙසේ වෙතත් දශක ගණනක් තිස්සේ පවතින ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ දුබලතා හා සීමාසහිතකම් සම්බන්ධයෙන් නැගුණේ දැඩි විවේචනය. පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කරමින් නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක සම්පාදනයට පොදු අපේක්ෂක පිල ජන වරමක් ඉල්ලා සිටියේ ද එම පසුබිමේය. ඒ අනුව නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය සඳහා වූ පියවර එකින් එක ආණ්ඩුව තබමින් සිටී. එහෙත් ඒ ඉතාම නිහඬවය. දූෂණවිරෝධය ඊට වඩා ප්‍රබල සටන් පාඨයක්ව මතුවීමත් ආර්ථික ප්‍රශ්නත් නිසා ව්‍යවස්ථා සම්පාදන ක්‍රියාවලිය මහජනතාවට දැනෙන්නේ නැති තරම්ය. නව ව්‍යවස්ථා සම්පාදනයට අදාළ අනු කමිටු වාර්තා හයක් අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා විසින් පසුගිය 19 වැනිදා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලය වෙත ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවේ ද එහි තවත් පියවරක් වශයෙනි.

එම අනුකාරක සභා හය මෙසේය.

1.මූලික අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ අනුකාරක සභාව
2.අධිකරණය පිළිබඳ අනුකාරක සභාව
3.මුදල් පිළිබඳ අනුකාරක සභාව
4.ජාතික හා මහජන ආරක්ෂාව සහ පොලීසිය හා නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම පිළිබඳ අනුකාරක සභාව
5.රාජ්‍ය සේවයේ ප්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ අනුකාරක සභාව
6. මධ්‍ය සහ පරිධිය අතර සබඳතා අනුකාරක සභාව

මූලික අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ අනුකාරක සභා වාර්තාව තරමක් දීර්ඝය. 2009 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත පාදක ලේඛනය ලෙස ගෙන සකසා ඇති මෙම වාර්තාව මහජන අදහස් විමසීමේ කමිටු වාර්තා නිර්දේශ, ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම හා දේශපාලන පක්ෂ ඇතුලුව විවිධ සමාජ කණ්ඩායම්වල අදහස්වලින් පෝෂණය වී ඇත. සමාජ හා ආර්ථික අයිතින් හා රාජ්‍ය ක්‍රියාකාරකම් අධිකරණ විමර්ශනයට ලක්වීමේදී දකුණු අප්‍රිකානු මාදිලියෙන් ආභාෂය ලබා ගැනීමට අනුකමිටුව කටයුතු කර ඇත. මූලික අයිතිවාසිකම් පරිච්ඡේදය සැකැසීමේදී පසුගිය කාලයේදී නැවත කෙටුම්පත් කළ නේපාලයේ ටියුනීසියාව, ඊජිප්තුව, වියට්නාමය, හයිටිය, සිම්බාම්බ්වේ, සෝමාලියාව හා දකුණු සුඩානය යන රටවල ව්‍යවස්ථා ද අධික්ෂණය කර ඇත. නූතන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවල වැඩි අවධානයක් දෙන සමාජ ආර්ථික අයිතින්වලට වැඩි ඉඩක් දීමට ද කමිටුව ක්‍රියා කර තිබේ.

අතුරුදහන්කරවීමෙන් මිදී සිටීමේ නිදහස- ප්‍රගීත් එක්නැලිගොඩ


මූලික අයිතිවාසිකම් හා නිදහස යන තේමාව යටතේ පෙළගස්වා ඇති අයිතිවාසිකම් වර්ගීකරණයෙහි පුද්ගලයාගේ නෛසර්ගික අයිතිය, අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ රඳවා තබාගනු ලැබූ හෝ චූදිත තැනැත්තන්ගේ අයිතිවාසිකම්, බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන්කරවීමෙන් මිදී සිටීමේ නිදහස, වධ බන්ධනවලට ලක් නොවී සිටීමේ නිදහස, පුද්ගල ආරක්ෂාව, සමානාත්මතාවට සහ වෙන්කොට නොසැළකීමේ නිදහසට ඇති අයිතිය, සිතීමේ හෘදය සාක්ෂියේ සහ ආගමික නිදහස, ප්‍රසිද්ධියේ ආගම ඇදහීමේ නිදහස, මක දැරීමට ඇති නිදහස, සංස්කෘතිය භුක්ති විඳීමට සහ ප්‍රවර්ධනයට සහ භාෂාව භාවිත කිරීමට ඇති අයිතිය, ප්‍රකාශනයේ සහ තොරතුරු දැනගැනීමේ නිදහස ඇතුලු කථනයේ සහ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස, තොරතුරු වෙත ප්‍රවේශ වීමේ අයිතිය, සාමකාමීව රැස්වීමේ නිදහස, සමාගමයේ නිදහස, යාම ඊමේ නිදහස මූලිකව සඳහන්ව තිබේ. කම්කරු හා වෘත්තිය සමිති අයිතිවාසිකම්, පවුල් අයිතිවාසිකම්, දේපළ හිමිකම් දැරීමේ අයිතිය, අධ්‍යාපනය ලැබීමට ඇති අයිතියට අමතරව ජ්‍යෙෂ්ඨ පුරවැසියන්ගේ අයිතිවාසිකම්, විශේෂ අවශ්‍යතා සහිත පුරවැසියන්ගේ අයිතිවාසිකම් හා යුක්තිය වෙත ප්‍රවේශවීමේ හිමිකම් ගැන ද වැඩි අවධානයක් යොමුකිරීම කැපී පෙනේ.

අධිකරණයේ නිදහස


අධිකරණය පිළිබඳ අනුකාරක සභා වාර්තාව තරමක් කෙටිය. මූලික කාරණා හතරක් එහි පදනම ලෙස ගෙන ඇත. ඒ අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය, අධිකරණ සංවිධාන ව්‍යුහය, අධිකරණ සමාලෝචනය ඇතුළුව අධිකරණවල අධිකරණ බලය, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා අධිකරණය හා එහි අධිකරණ බලය වශයෙනි. උපරිමාධිකරණවල විනිසුරන් පත්කිරීමේදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවට නාමයෝජනා කිරීමට හිටපු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරුන්ගෙන් සැදුම්ලත් මණ්ඩලයක් පත්කිරීමට මේ යටතේ යෝජනා කර ඇත. සියලුම උපරිමාධිකරණ විනිසුරුවරුන් විශ්‍රාම ගැනීමේ වයස් සීමාවත් වැටුපත් එක සමාන විය යුතු බව යෝජනා කරන කමිටුව ඔවුන්ගේ විනය පාලනය සඳහා කොමිෂන් සභාවක් පත්කිරීමට ද නිර්දේශ කර ඇත. ඊට අමතරව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව හා සම්බන්ධයෙන් වැදගත් වන ගැටලු නිරාකරණයට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාධිකරණයක් පිහිටුවීට ද කමිටුව නිර්දේශ කිරීම කැපී පෙනේ.

මුදල් පිළිබඳ අනුකාරක සභා වාර්තාව දීර්ඝ විශ්ලේෂණයක නිරත වී තිබේ. රාජ්‍ය නායකයා හෝ ආණ්ඩුවේ නායකයා මුදල් විෂය බාර ඇමැති ධුරය නොදැරිය යුතුය යන්න එහි මූලිකම නිර්දේශය වීම සුවිශේෂීය. තිරසාර සංවර්ධනය හා සංවර්ධනයට යොමුවක් තබා ගනිමින් රාජ්‍ය මූල්‍ය සම්බන්ධයෙන් පාර්ලිමේන්තුවේ වගවීමේ වැදගත්කම අවධාරණය කරන කමිටුව අයවැය ක්‍රියාවලිය ව්‍යුහහගත කිරීමේදී පළාත් සභා මට්ටමේ සිටම ශක්තිමත් මූල්‍ය කළමනාකරණ මූලධර්මවලින් මගපෙන්වීම පෙන්වා දේ. රාජ්‍ය වියදම් හා රාජ්‍ය මුදල් පිළිබඳ පාලනය ගැන ද දීර්ඝව දක්වා ඇත. රජයේ විගණන හා විගණකාධිපතිවරයා සඳහා වෙනම යෝජනාවලියක් එකතු කිරීම සුවිශේෂිය. 

ජාතික හා මහජන ආරක්ෂාව සහ පොලීසිය හා නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම පිළිබඳ අනුකාරක සභාව සිය වාර්තාව කොටස් දෙකකින් දක්වා ඇත. පොලිසිය හා නීතිය බලාත්මක කිරීම එහි පළමු කොටසයි. ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය, ශ්‍රී ලංකා ජාතික පොලිසිය, පළාත් පොලිසිය, ජාතික පොලිස් කොමිෂන් සභාව, පළාත් පොලිස් කොමිෂන් සභා, පොලිස්පති, පළාත් පොලිස් කොමසාරිස්වරුන්, ජාතික හා පළාත් පොලිසිවල බලතල හා කාර්ය, අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව, කොළඹ මහා නගර පොලිසිය, විශේෂ කාර්ය බළකාය, විවිධ සහ සංක්‍රාන්ති විධිවිධාන යන තේමා යටතේ පළමු කොටස සංග්‍රහ වී ඇත. ජාතික සහ රාජ්‍ය ආරක්ෂාව සහ මහජන සාමය මැයෙන් දෙවැනි කොටස සකස් කර ඇත. හදිසි අවස්ථා ප්‍රකාශයට පත්කළ හැකි අවස්ථා, හදිසි නීති රෙගුලාසි සැදිමේ අරමුණු, හදිසි නීති රෙගුලාසි සැකැසීම හා ජාතික ආරක්ෂණ මණ්ඩලය ගැන එහි සඳහන් වේ.

රාජ්‍ය සේවයේ ප්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ අනුකාරක සභාව සිය වාර්තාව දක්වා ඇත්තේ කොටස් තුනකිනි. රාජ්‍ය පරිපාලනය නිර්වචනය, එහි වටිනාකම් සහ මූලධර්ම, ජාතික ක්‍රමසම්පාදන කොමිෂන් සභාව, ජනාධිපති කාර්යාලීය කාර්ය මණ්ඩලය, අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ සහ අග්‍රමාත්‍ය ලේකම්වරයා යන තේමාවලින් කරුණු දක්වා ඇති කමිටුව ජ්‍යෙෂ්ඨ කළමනාකරණ කමිටුවක් හා රාජ්‍ය අංශ කාර්යසාධන සමාලෝචන නමැති කමිටු පිහිටුවීමට නිර්දේශ කර ඇත. පළාත් පාලන ආයතන සහ ඒවායේ සේවා නියුක්තිකයෝ නමැති කොටස යටතේ ග්‍රාම රාජ්‍ය ස්ථාපිත කිරීම ගැන වැඩි අවධානයක් යොමු කර ඇත. තවද අයවැයෙන් වෙන් කෙරෙන මුදල් පළාත් පළාන ආයතනවලට නොයා පළාත් සභාවල සිරවීම ගැන අවධාරණය කරමින් එම තත්ත්වය වැළැක්වෙන නීති සම්පාදන කළ යුතු බව කියයි.

මධ්‍යම හා පර්යන්ත සබඳතා පිළිබඳ කමිටු වාර්තාව තේමා කිහිපයක් යටතේ ගොනු කර ඇත. පළාත් පාලන ආයතන, ග්‍රාම රාජ්‍ය සංකල්පය, පළාත් විධායක කාරක සභා, ස්වාධීන රාජ්‍ය සේවා කොමිසම යනාදී වශයෙන් කරුණු ගොනු කර ඇත. විශේෂයෙන්ම පළාත් සභා බලතල හා මධ්‍යම ආණ්ඩුවේ බලතලත් සමගාමී බලතල ලැයිස්තුවත් ගැන කරුණු දක්වා ඇත. පොලිසිය පරිපාලනය කිරීම මධ්‍යම ආණ්ඩුවේ මෙන්ම පළාත් කොමිසමක් පිහිටුවිය යුතු බව කියන කමිටුව පළාත් තුළ අපරාධකරුවන් හට නඩු පැවරීම සඳහා අභිචෝදක ජනරාල්වරකු පත්කිරීමට යෝජනා කරයි. පළාතක් තුළ ඇති රජයේ ඉඩම් අදාළ පළාතේ ව්‍යවස්ථාදායක සහ විධායක යාන්ත්‍රණයෙන් පාලනය විය යුතු නමුත් මධ්‍යම රජයේ නීත්‍යනුකූල කාර්ය සඳහා රජයේ ඉඩමක් නිදහස් කරන ලෙස මධ්‍යම රජයට පළාත් සභාවෙන් ඉල්ලා සිටීමට අයිතිය ඇති බව කමිටුව නිර්දේශ කර ඇත.

ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේත් පිරිසක් නියෝජිතයන් ලෙස


මෙම කමිටු වාර්තාවලට සමාන්තරව විවිධ දේශපාලන පක්ෂ ද සිය මත අදහස් පළ කරන්නට පටන්ගෙන තිබේ. විශේෂයෙන්ම ජාතික හෙළ උරුමය ඒ සම්බන්ධයෙන් විධිමත් යෝජනාවලියක් බාර දී ඇති අතර ඒකාබද්ධ විපක්ෂයේ මතවාදී සටන්කරුවෝ ද නව ව්‍යවස්ථාව ගැන අදහස් දක්වමින් සිටිති. මේ වනවිට ඒකාබද්ධ විපක්ෂය තුළ ද එකිනෙකට වෙනස් මත පළවෙමින් තිබේ. ඒ ශ්‍රීලනිප හා පිටස්තර පක්ෂවල අය අතරය. ජාතික නිදහස් පෙරමුණේ වසන්ත බණ්ඩාර මහතා පවසන්නේ මෙම නිර්දේශ නැවත සාකච්ඡාවට සහ සංශෝධනයට ලක්‌කළ යුතු බවට ඒකාබද්ධ විපක්ෂය ඉල්ලා සිටිය යුතු බවයි. නැතහොත් සභාව තුළ රැඳී සිටින අතර එම වාර්තා සියල්ල ප්‍රතික්‌ෂේප කළ යුතු බවයි. එසේ නොවුවහොත් රටේ මහජනයාට නව ව්‍යවස්‌ථාවේ අඩංගුවීමට නියමිත බරපතළ බෙදුම්වාදී ලක්‍ෂණ පිළිබඳව “විපක්‍ෂයේ විරෝධයක්‌ නොමැත“ යන පණිවිඩය ලැබෙනු ඇතැයි ඔහු පවසයි. එම නිසා පළමුවෙන් සිදුවිය යුත්තේ වහාම සියලු‍ වාර්තා ප්‍රසිද්ධ කරන ලෙස ආණ්‌ඩුවට බලකිරීම යැයිද ඔහු පවසයි. එසේ නොවන තත්ත්වයක්‌ යටතේ විපක්‍ෂය ඒවා රටට හෙළිදරව් කිරීමට කටයුතු කළ යුතු බවද ඔහු කියයි.

කෙසේ වෙතත් මේ වනවිට අදාළ අනුකමිටු වාර්තා සියල්ල පාර්ලිමේන්තු වෙබ් අඩවියෙන් ලබාගැනීමට ඕනෑම කෙනෙකුට හැකිය. (මෙන්න පාර..http://www.constitutionalassembly.lk/)
 අදාළ දැනුම්වත්කිරීම් සඳහා වෙනම මාධ්‍ය ඒකකයක් ද කටයුතු කරයි. කෙසේ වුවද නව ව්‍යවස්ථාව ගැන පිබිදුණු සංවාදයක් තවමත් හටගෙන නම් නැත.

බිඟුන් මේනක ගමගේ


4 comments:

  1. ඉතා වටිනා ලිපියක් මචං........ මේකට අනුව දැන් පළාත් පොලීසියකුත් එනවා නේද????? මූලික අයිතිවාසිකම් පුළුල් වීම නං රටකට හොදයි..... ජනාධිපතිගෙන් මුදල් අමාත්‍යංශය ගැලවීමත් හොදයි.... අධිකරණ කටයුතු ගැන මීට වඩා පුළුල් ව හිතලා අලුත් දේවල් ගේනවානං හොදයි. ඇත්තට ම විශාල වශයෙන් සලකා බැලිය යුතු පැත්තක් තමා ඒක.

    ReplyDelete
    Replies
    1. විනිසුරන්ගේ විනය ගැන හොයාබලන්නත් වෙනම කමිටුවක් එනවා. ඇත්ත. මූලික අයිතිවාසිකම් පුළුල් වීම ගොඩක් වැදගත්. සෑහෙන්න දේවල් තිබුණා. ලිපිය දීර්ඝ වෙන නිසා මේ ගාණට ගත්තේ.. ස්තුතියි මචං

      Delete
  2. මම හිතන්නේ ව්‍යවස්ථාව වගේම සමාජයේ පුරවැසියාගේ විනය හදන්නත් වැඩපිලිවෙලක් අවැසියි.. ස්වයං විනය කියන එක හීනවෙමින් යනවා සමාජේ..

    ReplyDelete